” Estragos de la Guerra” olieverf op doek363/437 cm 2008 .
De gruwelen van de oorlog.
In 2008 stelde de Verbeke Foundation mij voor om Rembrandts 3 de Nachtwacht” te interpreteren. Een ander historisch schilderij, gemaakt door Goya ging door mijn hoofd : ” De Executies” , een kunstwerk dat een gebeurtenis vertegenwoordigd die in 1808 plaatsvond in Madrid. Het was het begin van een opstand van het Spaanse volk tegen Napoleon Bonaparte, resulterend in een bloedige oorlog die 6 jaar zou duren.
De overeenkomsten en tegenstellingen in beide werken zijn opmerkelijk: het zijn beide militaire nachtelijke gebeurtenissen die het begin van iets belangrijks impliceren; Goya gebruikte dezelfde licht-, kleur- en perspectief opstelling als Rembrandt: – de veroordeelde, die een wit hemd draagt, wordt op enige diepte en met dezelfde lichtintensiteit geplaatst als het overbelicht meisje bij Rembrandt, aan de rechterkant zijn de soldaten in perspectief naar rechts geplaatst. Aan de linkerkant zijn nog enkele figuren te zien. Ook de combinatie van duisternis en de witte en rode kleuren is vergelijkbaar, het roept een grote dramatische spanning op.
De tegenstellingen zijn nochtans talrijk. De Nachtwacht is een operette -achtige voorstelling van zelfvoldane leden ven de rijke midendklasse die zich voorbereiden op de strijd. Goya’s “De Executie” getuigt daarentegen van bittere ernst: de grote betrokkenheid en de emotionele gevolgen van de oorlog bij de kunstenaar zorgeden voor een totaal andere benadering van het onderwerp. Om dit te kaderen heb ik op de rugzakken van de soldaten enkele tittels geschilderd van de etsen die Goya maakte over de gruwelijke en mensonterende daden die toen werden begaan en dus op het doek als bewijslast door de soldaten worden gedragen. Nooit eerder werd het gewone weerloze volk getoond als slachtoffer en martelaar van oorlogsgeweld, hetgeen nog versterkt werd door de centrale figuur als een christus met stigmata voor te stellen.
Toch was Rembrandt Goya’s grote voorbeeld. Stap voor stap heb ik een interpretatie van de executie ingeschilderd op de Nachtwacht : -beginnend bij de twee centrale lichtpunten in beide doeken waardoor de geëxecuteerde precies op het meisje van Rembrandt is geschilderd
-de soldaten bij Goya zitten in hetzelfde perspectief als bij Rembrandt en zijn een uitvloeisel van Rembrandts meest frontale figuur
– het repetitieve van de witte kol is getransformeerd naar de opeenvolgende witte rugzakken
– de beweging van arm en hand zijn gebleven: bij Rembrandt een flauwe militaire aanwijzing, bij Goya een daad van uiterste agressie
– de symbolische rode doek vindt ge bij Goya terug in de met bloed doordrenkte lichamen .
Om de onoverkomelijke en onbegrijpelijke aard van dood en oorlog vorm te geven heb ik in navolging van Goya enkele bovennatuurlijke elementen gebruikt. Bovenaan het doek, zwevend over een tafereel van inquisitie, plaatste ik vergrote fossielkoppen van prehistorische dieren; onderaan proberen maskers de anonieme en agressieve daad te verhullen; het resultaat is een geschilderde tijdverschuivede collage waarin de tegenstellingen elkaar besmeuren. Omdat de formele overeenkomsten in beide kunstwerken opvallend zijn durf ik te stellen dat de Nachtwacht de voorloper is van Goya’s “The Executions” en daarmee aansluit bij de historisch belangrijkste kunstwerken over dit thema : Picasso’s “Guernica” en Goy’s “The Executions” .
Eng. :
At the time the Verbeke foundation suggested me to interpret Rembrandts The Nightwatch,
another historical painting, made by Goya, went through my mind. The Executions,
a work of art wich represents an event that took place in Madrid 200 yaers ago.
It was the onset of a revolt of the Spanish people against Napoleon Bonaparte resulting in a bloody war
which would last for 6 years. The ressemblances and oppositions in both artworks are astounding.
They are both military nightly events implying the beginning of something important.
Goya uses the same colour and light settings and formal arrangements as Rembrandt does.
The convict, whom is wearing a white shirt, is placed at the some depth and with equal light intensity as the overexposed girl.
On the right-hand side the soldiers were placed in perspective to the right.
On the left-hand side some more nominal figures may be noticed.
Also the combination of darkness and the white and red colours is comparable in both artworks;
it evokes a major dramatical tension.
The oppositions, nonetheless, are numerous. The Nightwatch is an operetta like presentation of selfsatisfied members of the wealthy middle class preparing priggishly for battle. Goya’s ‘The Executions’ on the contrary displays solemnity:
the great commitment to and emotional consequences of the war by the artist resulted in a totally different approach of the subject.
Never before the harmless common people were both displayed as victims and heroes of the force of arms.
Still Rembrandt was Goya’s great example.
To give shape to the insurperable and incomprehensible nature of death and war I used, in imitation of Goya, some supernatural elements.
At the top of the canvas, floating over a Goya inquisitional scene, I put enlarged fossil heads of prehistoric animals; at the bottom masks attempt to veil the anonymous, aggresive deed.
The result is a painted timeshifting collage in which the oppositions as regards to content smear each other, As the formal ressemblances in both works of art are striking I dare to state The Nightwatch is the forerunner of the Goya’s The Executions and therefore joins in with the historical most important works on this theme: Picasso’s Guernica and Goya’s The Convictions.